Cemaat Vakıflarına Genel Bir Bakış
Bu yazıda İzmir Musevi Cemaati Vakfı’nın da arasında bulunduğu ‘cemaat vakıfları’ hakkında sizlere genel bilgiler vermeye çalışacağız.
-
Kaynak: Vakıflar Genel Müdürlüğü Web Sayfası (vgm.gov.tr/vakiflarimiz/vakiflarimiz/cemaat-vakiflari)
Cemaat vakıfları, Cumhuriyet öncesinde Hristiyan ve Yahudi Türk vatandaşlarının oluşturduğu hayır kurumlarıdır.
1935 yılında yürürlüğe giren Vakıflar Kanunu’na istinaden 1936 yılında altı aylık bir süre tanınarak gayrimüslim toplumlardan bu süre sonuna kadar beyanname vermeleri istenmiştir. Bu süre sonuna kadar düzenledikleri beyannameleri teslim edenlerin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ndeki kütüğe tescil ve kayıtları yapılmıştır. Böylece Müslüman olmayan toplumlara ait bu hayır kurumları; 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 3. maddesine göre cemaat vakfı, “Vakfiyeleri olup olmadığına bakılmaksızın 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince tüzel kişilik kazanmış, mensupları Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Türkiye’deki gayrimüslim cemaatlere ait vakıflar” olarak tanımlanmıştır.
Ayrıca tapuda kayıtlı mülk sahibinin kim olduğuna bakılmaksızın beyannamelerinde beyan ettikleri tüm taşınmazların kendi adlarına tapuda tescil edilmelerine de olanak sağlanmıştır. Kısaca, gayrimüslim toplumlar verdikleri beyanname ile hem cemaat vakfı olarak adlandırılmış hem de sahip oldukları taşınmazları tapuya işleme olanağına kavuşmuşlardır.
Bu vakıflar, Türkiye’deki diğer vakıflar gibi Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından denetlenmektedir.
-
Türkiye'de 167 cemaat vakfı vardır. Bunlardan 128'i İstanbul'da bulunmaktadır.
-
29.12.2020 tarihilinde yapılan V. dönem Vakıflar Meclisi seçimleri sonucunda Vakıflar Meclis Üyesi seçilen Süleyman Can Ustabaşı, Cemaat Vakıflarını temsilen bu görevi yürütmektedir.
Cemaat vakıfları temsilciliğili, yapılan çalışmaları 2015 yılından bu yana yıllık raporlar halinde kamuoyu ile paylaşmaktadır.
Raporlara cemaatvakiflaritemsilcisi.com/index.php/raporlar sayfası üzerinden erişebilirsiniz.Faaliyet Raporu 2022 (PDF)
Avrupa Birliği tarafından desteklenen Despertar İzmir projesi faaliyetleri kapsamında 8 Aralık 2021 tarihinde Cemaat Vakıfları Temsil Ofisi Koordinatörü Muteber Yılmazcan Simonetti ile Zoom üzerinden bir görüşme gerçekleştirmiş ve kendisinden Cemaat Vakıfları Temsilci Ofisi’nin çalışmalarını dinlemiştik. Röportajı Youtube kanalımızdan izleyebilirsiniz.
Cemaat Vakıfları Temsilci Ofisi’nin 2022 Yılı Çalışma Raporu’nun Giriş bölümü (sayfa 11)
S. Can Ustabaşı 5. Dönem Cemaat Vakıfları Temsilcisi olarak Vakıflar Meclisi’ndeki ikinci görev yılını tamamlamış bulunmaktadır.
2013 yılında iptal edilen seçim yönetmeliğinin yerine yenisinin 2022 yılının Haziran ayında yayınlanması dolayısıyla yoğun tempolu bir çalışmanın ardından 2022 yılını geride bırakıyoruz.
Bu yıl hazırladığımız çalışma raporunda sizlere her yıl sunduğumuz; çalışma takvimimizde yer alan çalışmalarımıza dair bilgilendirmeler ve finansal tabloların dışında bir ‘Seçim Dosyası’ sunuyoruz. Bölüm içerisinde seçime giden sürecin özetini, son seçim yönetmeliğini ve yönetmeliğe dair değerlendirmeler ile 167 cemaat vakfının son yönetim kurulu listeleri yer alıyor.
2023 yılı 5. Dönem Cemaat Vakıfları Temsilcisinin son görev yılı olup S. Can Ustabaşı görevini Aralık ayında seçilecek yeni temsilciye devredecektir. 5 dönemdir yapılmakta olduğu gibi centilmenlik anlaşmasına dayalı olarak Rum cemaatinin belirleyeceği bir adayın göreve gelmesi beklenmektedir.
Tüm toplumlarımız için hayırlı bir sene olmasını temenni eder, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün bağlı olduğu Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy’a, Vakıflar Genel Müdürü Sayın Burhan Ersoy’a saygılarımızı sunar, 2023 yılında seçime giden ülkemiz için sonuçların hayırlı olacağı bir yıl dileriz.
Saygı ve selamlarımızla...
Rapora erişmek için üzerine tıklayabilirsiniz.
Muteber Yılmazcan Simonetti, Türkiye’deki farklı azınlık cemaatlere ait vakıfların yöneticileriyle yaptığı söyleşileri “Az: Türkiye Otokton Azınlık Toplumlarıyla Söyleşiler” adıyla 2022 yılı sonunda ilgili okuyuculara sundu.
“Sırasıyla Rum, Ermeni, Yahudi, Süryani olmak üzere dört farklı azınlık grubundan seçilen Cemaat Vakıfları Temsilcisi ile çalışan Simonetti, yıllar içinde sahip olduğu birikimini azınlık cemaatlerince tanınmış otuz farklı isimle yaptığı yirmi yedi röportaj aracılığıyla okuyucularıyla buluşturuyor.
Türkiye topraklarında AZ kalmış nüfuslarıyla bugün hala varlıklarını koruyan kadim Rum, Ermeni, Yahudi, Süryani, Keldani, Bulgar, Gürcü, Karayim ve Arap dilli Ortodoks toplumlarının tarihlerini, yaşadıkları trajik olayları, verdikleri göçleri ve güncel meselelerini Laki Vingas, Toros Alcan, Moris Levi, Andon Parizyonas, Yorgo Papalyaris, Bedros Şirinoğlu, Sait Susin, Yusuf Basmacıoğlu, Bernard Sarıbay, Zeki Basatemir, Vasil Liaze, Kirkor Ağabaloğlu, Avram Sevinti, Paul Zazadze, Mihail Örme, İdil Karayeğen, Teoman Önder, S. Can Ustabaşı, Fadi Hurigil, Kuryakos Ergün, Yılmaz Hiçbezmez, Murat Özberk, Şaul Cenudioğlu, Cem Çapar, Cem Altıniş, Ferit Özaltun, Faruk Uğurgel, Münir Balıkçıoğlu, İbrahim Çilingir, Hanriyet Yıldız ile yapılan sohbetlerde bulacaksınız.”
Kitapla ilgili haberler:
12 Ocak 2023 - Avlaremoz
22 Mart 2023 - Nehna
10 Mayıs 2023 - Şalom Gazetesi
